Sveti Jovan Krstitelj jedno je od najvažnijih imena u hrišćanskom svijetu. Njegov život, djelo i mučeništvo ostavili su dubok trag u religiji, kulturi i tradiciji mnogih naroda širom svijeta. U Srbiji, Sveti Jovan je naročito poštovan, i slavi se kao jedna od najčešćih krsnih slava.
Zanimljive činjenice
- Sveti Jovan Krstitelj bio je prorok i preteča Isusa Hrista, poznat po tome što je krstio samog Isusa u rijeci Jordan.
- Rođen je od pobožnih roditelja, Zaharije i Jelisavete, koja je bila rođaka Bogorodice Marije.
- Njegovo rođenje bilo je čudesno – Zaharija i Jelisaveta su bili u poodmaklim godinama i dugo nisu mogli imati djece.
- Živio je asketski u pustinji, noseći odjeću od kamilje dlake i hranio se medom i skakavcima.
- Jovan je propovijedao pokajanje i krštavao ljude u Jordanu, pripremajući ih za dolazak Mesije.
- Krštenje Isusa Hrista od strane Jovana predstavlja jedan od najvažnijih trenutaka u Novom zavjetu.
- Upravnik Galileje, Irod Antipa, dao je da Jovana uhapse jer je osuđivao njegov grešan život, naročito brak sa Herodijadom, ženom Irodovog brata.
- Na nagovor Herodijade i njene kćerke Salome, Jovan je pogubljen – odrubljena mu je glava dok je bio u tamnici.
- Hrišćanska crkva posebno poštuje njegovu žrtvu i smrt kao mučenika za istinu i pravdu.
- U pravoslavnoj tradiciji, Sveti Jovan se naziva i „Krstitelj“ i „Preteča“, jer je najavio dolazak Isusa i pripremio narod za njegovo učenje.
- U Srbiji i širom pravoslavnog svijeta, praznik Sveti Jovan Krstitelj slavi se 20. januara po gregorijanskom kalendaru (7. januara po julijanskom).
- To je jedna od najčešćih krsnih slava među Srbima – vjeruje se da preko 100.000 domaćinstava slavi ovog svetitelja kao svog zaštitnika.
- U narodu je poznat kao „Jovan Biljober„. Ovaj narodni naziv i vjerovanje vezuju se pre svega za praznik njegovog rođenja (Ivanjdan, 7. jul / 24. jun), kada se tradicionalno bere ljekovito bilje jer se vjeruje da tada ima posebnu snagu.
- Njegova ruka, za koju se vjeruje da je krstila Hrista, čuva se kao velika relikvija i danas u više manastira i crkava (jedan dio u Cetinjskom manastiru u Crnoj Gori).
- Sveti Jovan Krstitelj zauzima posebno mjesto među svecima (uz Presvetu Bogorodicu) jer mu Crkva posvećuje više velikih praznika. Tokom godine obilježavaju se njegovo Začeće (6. oktobra), Rođenje – Ivanjdan (7. jula), Usjekovanje glave (11. septembra), kao i Sabor dan nakon Bogojavljenja (20. januara).